روشهاي كشت قارچ صدفي
كشت در كيسه: يكي از رايج ترين روش ها در كشت قارچ در اكثر نقاط جهان است. بعضي از مزاياي آن به شرح زير است.
1- ريسك كمتري نسبت به روشهاي ديگر كشت دارد.
2- كنترل آسان آٿات و بيماريها
3- امكان كشت در تمام طول سال
4- بازگشت سريع سرمايه
5- سرمايه گذاري اوليه كم
6- امكان كشت در خانه
روش كار : ابتدا بستر خود را انتخاب نماييد
اگر از كاه استٿاده مي كنيد بهتر است ابتدا كاه ها را خرد كنيد ( كاه هاي خرد نشده نيز قابل كاشت مي باشند). براي ضدعفوني كردن كاه ها بايد آنها را بجوشانيد. براي اين كار بهتر است كاه ها را درون كيسه هاي پلاستيكي ريخته و آنها را به مدت 45 دقيقه در آب جوش قرا دهيد ( 45 دقيقه از زماني كه آب به جوش مي آيد). كاه ها را به مكان تميز برده و 24 ساعت منتظر بمانيد تا آب اضاٿي آن خارج گردد .
رطوبت مطلوب به نحوي است كه وقتي يك مشت كاه را در دست ٿشار مي دهيد چند قطره آب از آن بچكد. قبل از ريختن كاه ها (بستر ) در پلاستيك ( پلاستيك هاي خياري) بهتر است چند سوراخ در كٿ پلاستيك ايجاد نماييد.
كاههاي ضد عفوني شده را تا ارتٿاع حدود 20 – 30 سانتيمتر در داخل كيسه هاي پلاستيكي ريخته و با دست خوب فشرده نماييد، سپس بر روي آن يك لايه بذر بپاشيد و اين عمل را تا پر شدن كامل پلاستيك انجام دهيد. براي ٿشرده شدن كاه ها بهتر است يك سوراخ در وسط كيسه ايجاد نماييم و در نهايت درب پلاستيك را ببنديد. ميزان بذر هر كيسه بستگي به مقدار كاه و اندازه كيسه حدود 200-500 گرم مي باشد . ميزان رطوبت دما نور و ديگر شرايط در دوره هاي رشد بسيار مهم است .
كيسه هاي آماده شده را به مكاني تميز و ٿاقد آلودگي با حرارت 20-30 درجه سانتيگراد برده .ميزان دما در هفته اول بسيار مهم مي باشد .
بعد از سفيد شدن كامل پلاستيكها با ميسليومها ( 20 تا 30 روز بعد از كاشت ) پلاستيكها را با تيغ برش دهيد و يا آنها را به طور كامل از بسته جدا نماييد تا قارچها فضاي مناسب براي رشد داشته باشند. تامين رطوبت در اين دوره بسيار اهميت دارد. مناسبترين رطوبت هوا 85 تا 90 درصد مي باشد .
حداكثر تا يك هٿته بعد از برش پلاستيكها قارچهاي كوچك در بدنه بستر ظاهر و پس از چند روز بزرگ و قابل برداشت خواهند شد. بهترين زمان برداشت زماني است كه لبه هاي قارچ به سمت بالا بر نگردد . براي برداشت قارچ مي توانيد ساقه قارچ را با دست گرٿته و بپيچانيد. در صورت رعايت كامل شرايط و حٿظ دما، نور، رطوبت و غيره با روش فوق مي توانيد 3-4 هٿته قارچ برداشت نماييد. فاصله كيسه ها از يكديگر حدود 30 سانتيمتر بايد باشد تا از تداخل كلاهكهاي قارچ با يكديگر جلوگيري گردد .
در مكان هاي كوچك براي حفظ رطوبت مي توانيد با اسپري نمودن بدنه بستر از خشك شدن آن جلوگيري كنيد و اگر چنانچه بدنه بستر خشك شد مي توان نسبت به آبياري آن اقدام نمود. براي بالا بردن ميزان رطوبت مي توانيد كف اطاق را دائما با آب خيس نماييد، بهتر است از دستگاه بخار ساز يا در صورت امكان از كتري آب جوش استفاده كنيد. براي تشكيل كلاهك و تغيير رنگ آن نور كافي لازم است. (مراجعه به درس قبل)
نور طبيعي اطاق، براي كشت كافي است. از ورود حشارت، بيماري ها و آلودگي ها به داخل مكان پرورش حتما ممانعت گردد و در صورت مشاهده مگسهاي ريز ( مگس سركه ) نسبت به مبارزه با آنها اقدام گنيد.
در صورتي كه بذر آماده استفاده مي كنيد به چند نكته بايد توجه كنيد:
1- كيسه نايلوني حاوي بذر (اسپان) قارچ سالم بوده و فاقد پارگي يا چسب خوردگي مي باشد.
2- دانه هاي اسپان(بذر) قارچ فقط به رنگ قهوه اي(رنگ غلات) يا سفيد(ناشي از رشد ريسه ها يا ميسليوم قارچ خوراكي) بوده و فاقد رنگ سبز يا سياه يا نارنجي( بيماري كپكي) مي باشد.
3- داخل نايلون بذر(اسپان) قارچ فاقد هرگونه قطرات آب مي باشد.
4- دانه هاي بذر (اسپان) قارچ حالت دانه بندي داشته و در صورت چسبيدگي با فشار دست به راحتي دانه دانه شود.
5- پنبه درب نايلون بذر(اسپان) قارچ سالم بوده و آلوده و كثيف نباشد.
در صورت تهيه بذر (اسپان) قارچ مناسب، امكان نگهداري آن در يخچال (دماي 4- 6 درجه بالاي صفر) تا 21 روز ميسر مي باشد.
كشت در قفسه يا تاقچه: (كشت در قفسه در يك نگاه) مرحله قبل از تخمير و آماده كردن بستر، پاستوريزه و پر كردن، بذر زني، دوره نهفتگي، ميوه دهي، برداشت محصول، تخليه
كشت در بطري: در اين روش بطري ها را از بستر پر كرده و آن را استرليزه كرده. آنها را در دماي 17-18 درجه سانتي گراد و رطوت 65-70 درصد قرار مي دهند. حدود 25-20 روز طول مي كشد كه به مرحله ميوه دهي برسد.
كشت روي كنده درخت: (درمناطق معتدل) دو روش اساسي براي كشت قارچ روي قطعات درخت وجود دارد. كشت روي قطعات بزرگ چوب، كشت روي قطعات كوچك چوب در اين روش اسپان را روي قطعات درخت مي ريزند و در شرايط مناسب رشد مي دهند.
در جلسه پيش نكاتي توضيح داده شد كه بتوانيد سالن پرورش قارچ را تجهيز كنيدحالا ميرويم به سراغ آماده سازي هاي پيش از توليد قارچ در منزل، اگر بخواهيم فقط ازبخشي از سالن توليد قارچ استفاده كنيم . ميتوانيم اتاقكي را در داخل اتاق بوسيله نايلون جداكنيم تا محيط كنترل شده تر باشدكولر را در داخل اتاق كار نميگذاريم مخصوصا زماني كه از كولر دستي استفاده ميكنيم
هواي كولر بايد از بيرون سالن به داخل كشيده شود تا هم هواي تازه راداشته باشيم و هم خنك كنندگي كولر حفظ شود
ميتوانيد در سيني صافي يك تكه ابر بياندازيد و در آن مايع ضد عفوني كننده اي شامل آب ، كلر، قارچ كش، و فرمالين بريزيد . البته بايد شامل 95% آب و بقيه از ديگر مواد و پيش از ورود به سالن پا را بر روي ابر موجود در يسني پاك ميكنيم
سعي كنيد سالن پرورش قارچ را عايق نور كنيد . اگر نور كمتري به سالن توليد قارچ وارد شود محيط مناسبتري خواهيد داشت و در عوض از نور سفيد مهتابي استفاده كنيد حالا قفسه ها را بچينيد ، ببينيد آيا جايي وجود دارد كه امكان تردد سخت باشد . آن را اصلاح كنيد و هر نوع نقص ديگري كه ممكن است به چشمتان بخورد. آنرا اصلاح كنيد چراكه با توجه به كوچك بودن محل توليد بايد ريزترين نكات را رعايت كنيم كه پس از خريد كمپوست ديگر نيازي به اصلاح سالن پيدا نشود ميتوانيد در سالن هاي كوچك از كانال كولر استفاده نكنيد . در عوض از لوله هاي بخاري يا هود كه قابل انعطاف هستند استفاده ميكنيم
براي توليد رطوبت در محل هاي كوچك ميشود از يك قابلمه كه در بيرون حاوي آب اين به طريقي كه بخار آن به سالن وارد شود استفاده كنيم ، ميشود از همين لوله هاي گفته شده براي انتقال رطوبت استفاده كرد و ديگر از رطوبت ساز يا مه پاش بي نياز ميشويم.
رطوبت سنج و دما سنج ماكزيمم و مينيمم را در محلي قرار ميدهيم كه از بيرون سالن قابل رويت باشد ، اين عمل باعث ميشود كه بتوانيم بدون ورود به سالن و ايجاد نوسان در دما و رطوبت سالن شرايط سالن را كنترل كنيم