آموزش تهيه كمپوست
سابقا محيط كشت قارچ دكمه اي فقط كود اسب بود اما از آنجايي كه تهيه اين كود در مقياس وسيع امكان پذيرنبود از مواد ديگري مانند كاه گندم – كود مرغ و سنگ گچ طي فرايندي به نام كمپوست سازي ( بستر سازي يا كود سازي) محيط كشت مصنوعي با خواص كود اسب تهيه شد كه به مراحل مختلف آن مي پردازيم.
1ـ فاز اول كمپوست سازي
مرحله اول تهيه كمپوست از بستر سازي شامل خيس كردن و انباشت مواد اوليه به مدت ۵ تا ۷ روز بوده كه در سيستم ماشيني معمولاً ۳تا ۴روز است. چهار مرحله قالب زني كه به مدت ۳ تا ۵ روز و معمولا ۴ روز انجام ميشود. قالب زني در سيستم ماشيني ۳ مرحله وهر۳ روز يك بار انجام مي شود. بنا بر اين در سيستم ماشيني طول پروسه فاز اول حداقل۵ تا ۱۴ روز كاهش مي يابد
2- فاز دوم كمپوست سازي
اين فاز آموزش كمپوست سازي شامل ۳ مرحله ۱ـ عمليات تخمير به مدت ۳ تا ۵ روز،۲ـ پاستوريزاسيون بمدت ۱۲ تا ۱۸ ساعت و۳ـ آمونياك زدايي ۳ تا ۵ روز بوده و تقريبا در هر دو سيستم شبيه هم انجام ميشود ( گاهي در سيستم دستي مرحله آمونياك زدايي ۱تا ۲ روز بيشتر به طول مي انجامد).
3- بذر زني
اين مرحله كشت قارچ رابطه مستقيم با سيستم توليد و تعداد كارگران و مهارت آنها داشته در سيستم استيلاژ( بستري ) حداكثر يك روز و در سيستم كيسه اي و ساير سيستم ها بسته به مقدار كيسه ها و فاصله آنها با سالن هاي توليد و ارتفاع قفسه ها مختلف است .معمولا اين مرحله بايستي حداكثر در مدت ۲ روز پايان يابد چرا كه طولاني شدن اين مرحله زمينه آلودگي كمپوست آماده شده را فراهم آورده همچنين برداشت در يك زمان انجام نمي گيرد.
4- پنجه دواني
در اين مرحله ميسليوم يا ريسه هاي قارچ در مدت ۱۴ تا ۱۵ روز در كمپوست نفوذ كرده و پس از آن ۱۴ تا ۱۵ روز ديگر نيز زمان نياز است تا ميسليوم قارچ در خاك پوششي نفوذ كند.
5- برداشت
معمولا ًطي ۳ مرحله برداشت انجام ميگيرد كه هر مرحله ۷ تا ۱۰ روز طول مي كشد.
6- نظا فت سالن
مرحله پاياني آموزش تهيه قارچ كه معمولاً ۱ تا ۲ روز بطول مي انجامد شامل مرحله تخليه و نظافت سالن ها ميباشد. بنا براين طول دوره در سيستم دستي ۷۵ تا ۱۰۳ روز و در سيستم ماشيني ۷۰ تا ۸۱ روز مي باشد در صورتي كه يك كارخانه كليه مراحل را خودش انجام دهد ۴ و حداكثر ۵ دوره در سال ميتواند از سالنهاي توليد استفاده نمايد. سيستم رايج ايران بصورت سنتي بوده و معمولا كليه كارها در يك كارخانه انجام مي گيرد. امروزه در كشور هاي پيشرفته از اين سيستم استفاده نمي شود. اطلاعات بيشتر در مورد سيستم هاي پيشرفته در كلاسهاي تخصصي آموزشگاه قارچ طلايي ارائه مي شود.
|
شرح هزينه |
واحد |
مقدار |
قيمت واحد، ريال |
هزينه كل، ريال |
|
كاه گندم |
كيلو گرم |
۶۰۰۰ |
۳۰۰ |
۱۸۰۰۰۰۰ |
|
كود مرغي |
كيلو گرم |
۳۵۰۰ |
۱۲۰ |
۴۲۰۰۰۰ |
|
كود اوره |
كيلو گرم |
۱۰۰ |
۵۰۰ |
۵۰۰۰۰ |
|
ملاس چغندر |
ليتر |
۱۰۰ |
۲۰۰ |
۲۰۰۰۰ |
|
سنگ گچ |
كيلو گرم |
۴۵۰ |
۱۰۰ |
۴۵۰۰۰ |
|
بذر قارچ |
كيلو گرم |
۱۵۰ |
۱۰۰۰۰ |
۱۵۰۰۰۰۰ |
|
خاك پوششي |
متر مكعب |
5/7 |
۲۰۰۰۰۰ |
۱۵۰۰۰۰۰ |
|
كيسه كشت |
كيلو گرم |
۳۰ |
۱۰۰۰۰ |
۳۰۰۰۰۰ |
|
سموم |
ليتر |
۴ |
۲۰۰۰۰ |
۸۰۰۰۰ |
|
متفرقه |
|
۲ درصد |
|
۱۱۴۳۰۰ |
|
جمع كل |
|
۵۸۲۹۳۰۰ |
||
تهيه كمپوست
سابقا محيط كشت قارچ دكمه اي فقط كود اسب بود اما از آنجايي كه تهيه اين كود در مقياس وسيع امكان پذيرنبود از مواد ديگري مانند كاه گندم – كود مرغ و سنگ گچ طي فرايندي به نام كمپوست سازي ( بستر سازي يا كود سازي) محيط كشت مصنوعي با خواص كود اسب تهيه شد كه به مراحل مختلف آن مي پردازيم.
1ـ فاز اول كمپوست سازي
مرحله اول تهيه كمپوست از بستر سازي شامل خيس كردن و انباشت مواد اوليه به مدت ۵ تا ۷ روز بوده كه در سيستم ماشيني معمولاً ۳تا ۴روز است. چهار مرحله قالب زني كه به مدت ۳ تا ۵ روز و معمولا ۴ روز انجام ميشود. قالب زني در سيستم ماشيني ۳ مرحله وهر۳ روز يك بار انجام مي شود. بنا بر اين در سيستم ماشيني طول پروسه فاز اول حداقل۵ تا ۱۴ روز كاهش مي يابد .
2- فاز دوم كمپوست سازي
اين فاز آموزش كمپوست سازي شامل ۳ مرحله ۱ـ عمليات تخمير به مدت ۳ تا ۵ روز،۲ـ پاستوريزاسيون بمدت ۱۲ تا ۱۸ ساعت و۳ـ آمونياك زدايي ۳ تا ۵ روز بوده و تقريبا در هر دو سيستم شبيه هم انجام ميشود ( گاهي در سيستم دستي مرحله آمونياك زدايي ۱تا ۲ روز بيشتر به طول مي انجامد).
3- بذر زني
اين مرحله كشت قارچ رابطه مستقيم با سيستم توليد و تعداد كارگران و مهارت آنها داشته در سيستم استيلاژ( بستري ) حداكثر يك روز و در سيستم كيسه اي و ساير سيستم ها بسته به مقدار كيسه ها و فاصله آنها با سالن هاي توليد و ارتفاع قفسه ها مختلف است .معمولا اين مرحله بايستي حداكثر در مدت ۲ روز پايان يابد چرا كه طولاني شدن اين مرحله زمينه آلودگي كمپوست آماده شده را فراهم آورده همچنين برداشت در يك زمان انجام نمي گيرد.
4- پنجه دواني
در اين مرحله ميسليوم يا ريسه هاي قارچ در مدت ۱۴ تا ۱۵ روز در كمپوست نفوذ كرده و پس از آن ۱۴ تا ۱۵ روز ديگر نيز زمان نياز است تا ميسليوم قارچ در خاك پوششي نفوذ كند.
5- برداشت
معمولا ًطي ۳ مرحله برداشت انجام ميگيرد كه هر مرحله ۷ تا ۱۰ روز طول مي كشد.
6- نظا فت سالن
مرحله پاياني آموزش تهيه قارچ كه معمولاً ۱ تا ۲ روز بطول مي انجامد شامل مرحله تخليه و نظافت سالن ها ميباشد. بنا براين طول دوره در سيستم دستي ۷۵ تا ۱۰۳ روز و در سيستم ماشيني ۷۰ تا ۸۱ روز مي باشد در صورتي كه يك كارخانه كليه مراحل را خودش انجام دهد ۴ و حداكثر ۵ دوره در سال ميتواند از سالنهاي توليد استفاده نمايد. سيستم رايج ايران بصورت سنتي بوده و معمولا كليه كارها در يك كارخانه انجام مي گيرد. امروزه در كشور هاي پيشرفته از اين سيستم استفاده نمي شود. اطلاعات بيشتر در مورد سيستم هاي پيشرفته در كلاسهاي تخصصي آموزشگاه قارچ طلايي ارائه مي شود.