پرورش قارچ

كمپوست مصنوعي نه تنها از نظر كيفيت قابل مقايسه با كمپوست طبيعي است بلكه در بعضي موارد نيز محصول بيشتر با كيفيت بالاتري از آن بدست مي آيد كه اين افزايش محصول بيشتر به دليل هوادهي مطلوبي است كه در بستر بوجود مي آيد با گسترش صنعت توليد قارچ و كمبود كود اسبي براي توليد كمپوست بر اهميت كمپوست مصنوعي افزوده شد و استفاده از كمپوست مصنوعي در بسياري از كشورها به ويژه خاورميانه رواج روزافزوني يافته است. اين كمپوست از نظر كيفيت و بافت تا حدود زيادي يكنواخت بوده و شرايط مطلوبي را براي توسعه مسليوم قارچ ايجاد مي نمايد. البته در صورت كاهش رطوبت هوا كمپوست نيز سريعتر خشك مي شود

به تجربه مشاهده شده است كه مخلوط مساوي از كود طبيعي و كود مصنوعي داراي بافت فيزيكي بسيار مطلوبي خواهد بود و پس از بذر پاشي يا عمل تلقيح در بستر افزايش غير طبيعي دما ديده نمي شود و كمپوست نيز به سرعت خشك نمي شود

به تدريج با رشد اسپان قارچ در كمپوست شبكه مسليومي سفيدرنگي در سطح بستر تشكيل مي شود كه به تدريج به صورت يك پوشش يكنواخت سفيد در سطح بستر مشاهده مي گردد. در اين هنگام بايد سطح بستر با خاك پوششي مناسب پوشانده شود كه به اين عمل لايه كِشي گفته مي شود. – بعد از 14 تا 15 روز
به خاك پوششي روكش بستر گفته مي شود
** خاك پوششي يكي از مراحل اساسي در توليد و پرورش قارچ دكمه اي مي باشد. خاك پوششي به منظور متوقف كردن رشد رويشي قارچ و وادار كردن مسليوم به توليد اندام باردهي مورد استفاده قرار مي گيرد

منظور از ريشه دواني توليد مسليوم قارچ و توسعه هرچه سريعتر آن درون كمپوست مي باشد. پس از مرحله كاشت بذر پرورش دهندگان بايد بهترين شرايط محيطي را براي رشد قارچ فراهم آورند. درجه حرارت سالن كشت بايد در حدود 25 درجه سانتيگراد باشد. درجه حرارت بستر ممكن است در بعضي موارد به ويژه زمانيكه ضخامت لايه كمپوست زياد باشد افزايش يافته و منجر به عدم تشكيل اندام باردهي قارچ در مركز بستر و در نتيجه فقط در اطراف بستر كلاهك قارچ ديده مي شود. براي رفع اين اِشكال بايد از بسترهاي نازك استفاده كرد يا درجه حرارت سالن را كاهش دادرطوبت نسبي مورد نياز را بايد با آب پاشي هاي مكرّر در كف و روي ديوار يا بوسيله بخار تامين نمود
در مرحله ريشه دواني نيازي به آب دادن بستر نمي باشد، فقط در صورت خشك شدن سطح بستر بايد مقدار كافي آب روي آن پاشيد، در اين مرحله با استفاده از حشره كشهاي مختلف مانند مالاتيون و ديازنون كف و ديواره هاي سالن را سمّ پاشي مي كنند
 
خاصيت كشندگي لارو ها با ديازنون بيشتر است، نزديك 100% است

آن بخش از اندام هاي قارچ را كه به پرورش دهندگان هنگام كشت در بستر مورد استفاده قرار مي دهند در اصطلاح اسپان مي گويند كه مساوي بذر در گياهان آلي در نظر گرفته مي شود
در واقع اسپان انتقال عضوي از بافت قارچ در شرايط استريل بر روي دانه گندم يا غلات ديگر مي باشد. كيفيت بذر پايه و اساس موفقيت در توليد قارچ خوراكي است. چنانچه بذر يا اسپان فاقد كيفيت مطلوب باشد، موفقيتي در كشت قارچ حاصل نخواهد شد هرچند ساير شرايط كاملاً مهيا باشد

يك الگوي ثابت و استاندارد در سراسر دنيا براي تهيه كمپوست قارچ وجود ندارد، هدف اساسي از فرمولبندي كمپوست ايجاد تعادل بين كربن و ازُت موجود در كمپوست مي باشد
ميزان ازُت موجود در كمپوست در مرحله شروع كمپوست سازي حدود 5/1% وزن خشك مواد است و نسبت كربن به ازُت برابر 25 تا 30 مي باشد در حاليكه در پايان مراحل آماده سازي كمپوست مقدار ازُت 2 تا 3/2% بوده و نسبت كربن به ازُت در كمپوست 1 : 17 مي باشد
براي پرورش قارچ دكمه اي از دو نوع كمپوست استفاده مي شود
الف- كمپوست طبيعي: به كمپوستي كه مخلوطي از كاه و كود اسبي تهيه شود اصطلاحاً كمپوست طبيعي مي گويند

به منظور از بين بردن عوامل زنده زيان آور از قبيل آفات، قارچها، نماتُدها، باكتريها و غيره لازم است خاك پوششي را ضدّعفوني مي كنيم. در مراكزي كه استفاده از بخار آب گرم وجود دارد معمولاً خاك پوششي به مدت 6 ساعت با بخار آب در دماي 60درجه سانتيگراد پاستوريزه مي شود. (همانند پاستورازيسيون كمپوست در سطح وسيع در سطح محدود مي توان براي ضدّعفوني كردن خاك پوششي از فُرمالين و كلروپيكرين استفاده مي شود. براي اين منظور خاك پوششي را در لايه اي به قطر 15 سانتيمتر روي يك لايه صاف سيماني پخش مي نمايند و سپس فُرمالين 4% روي آن مي پاشند ، مجدداً لايه دوم با همين ضخامت پخش شده و سطح آن را با پلاستيك پوشانده و به همان ترتيب لايه سوم و چهارم نيز فُرمالين پاشي مي گردد و بلافاصله سطح آن با پلاستيك پوشانده مي گردد پس از 2 تا 3 روز گاز فُرمالين كاملاً در لايه هاي خاك نفوذ كرده و آن را استريل مي نمايند. معمولاً براي ضدّعفوني يك متر مكعب خاك پوششي حدود 600 تا 700 ميلي ليتر فُرمالين 37% در 10 ليتر آب نياز مي باشد